Kapittel

8. Enkelte førespurnadar grupperte etter tema

Her er ein omtale av nokre av førespurnadane vi har svart på i 2021. Spørsmåla er eksempel på utfordringar verksemdene har når det gjeld å forstå og/eller etterleve krav i regelverket. Førespurnadane er grupperte etter fagområde. Sjå generell omtale i kapittel 3.

8.1 Verksemdsstyring og etatsstyring

På området for etatsstyring fekk vi ein førespurnad om kva som inngår i definisjonen av etatsstyring. DFØ blei spurt om eit departement som løyver midlar til ei verksemd under eit anna departement, utøver etatsstyring, eller om etatsstyring berre blir utøvd når eit departement har det overordna administrative ansvaret for ei verksemd. DFØ si vurdering var at verken økonomiregelverket eller DFØ sin rettleiar i etatsstyring skil mellom desse tilfella, sjølv om kapittel 1 i føresegnene i hovudsaka er tilpassa «normaltilfellet» med eitt departement og ei verksemd. Begge tilfella passar inn under definisjonen av etatsstyring jamfør FIN sin «Veileder i etatsstyring» frå 2011.

Ein førespurnad gjekk ut på at Samferdselsdepartementet bad om bistand til å gjennomgå mål- og resultatstyringa av Statens vegvesen. Her har DFØ bidrege inn i dialogen mellom departement og verksemd. Eitt av tema var å diskutere struktur og målhierarki i tildelingsbrevet til Statens vegvesen.

Spørsmål om verksemdsstyring dekkjer eit vidt spekter av tema. Tema som fleire spurde om, var evaluering, internkontroll, risikostyring og årsrapportering. Under temaet risikostyring var det spørsmål både om omgrepsbruk og risikomatrise, men også om verktøy knytte til risikostyring.

Sjølv om reguleringa av årsrapport har vist seg å gi ein god struktur i årsrapporten og lettar arbeidet med dokumentet for verksemdene, er det framleis førespurnadar knytte til årsrapport. I 2021 kom det mellom anna spørsmål om definisjon av årsverk, rapportering på FN sine berekraftsmål og datering av årsrapport. Slike spørsmål kan bidra til mellom anna å tydeleggjere rettleiing og rådgiving frå DFØ si side.

Når det gjeld evaluering, var det ein førespurnad om å starte opp evaluering av tilskotsordningar. Det blei gitt generelle råd basert på rettleiarane våre, og vi formidla at vi kunne yte meir bistand ved behov.

Ein førespurnad handla om kva kriterium som må oppfyllast for at ein skal kunne definere ei kartlegging eller ei utgreiing som ei evaluering. I dialogen med verksemda formidla DFØ at vi i Evalueringsportalen klassifiserer «rapporter, studier, undersøkelser, kartlegginger og gjennomganger» som evalueringar, så sant dei elles oppfyller DFØ sin definisjon.  DFØ sin definisjon er at ei evaluering er ei systematisk datainnsamling, analyse og vurdering av ein planlagd, pågåande eller avslutta aktivitet, verksemd, eit verkemiddel eller ein sektor. Evalueringar kan gjennomførast før eit tiltak blir sett i verk, undervegs i gjennomføringa eller etter at tiltaket er avslutta. Evalueringar kan bli utførte av interne eller eksterne fagmiljø.

8.2 Transaksjonskontrollar

Vi fekk eit spørsmål om formuleringa om at verksemdsleiaren kan delegere budsjettdisponeringsmakt (BDM) til «ansatte på lavere nivåer». Formuleringa må forståast slik at ho omfattar alle tilsette i verksemda. Verksemdsleiaren kan slik vi forstår det, velje å delegere BDM mellom anna til leiarar av fast organiserte driftseiningar i verksemda (som ein avdelingsleiar eller seksjonsleiar), til leiarar av prosjekt og til andre tilsette som har oppgåver der det er behov for ei slik makt. Det er med andre ord ikkje nødvendig ut frå økonomiregelverket at personane er i ei leiarstilling, sjølv om det nok er det mest vanlege. Verksemda hadde vidare spørsmål om årleg budsjettramme. Vi svarte at dersom BDM blir delegert til fleire tilsette, må den samla løyvinga verksemda disponerer, delast opp. DFØ sitt råd er at verksemda tenkjer gjennom kven som kan ha behov for BDM, og at makta ikkje blir fordelt på for mange personar i verksemda. Dersom makta blir fordelt på mange, kan det mellom anna gjere det vanskelegare å halde oversikt over bruken av midlar gjennom året og utnytte løyvingane på ein god måte.

Vi fekk ein førespurnad frå eit departement om delegering av BDM og utfylling av eit fullmaktsskjema som departementet bruker til å delegere fullmakter frå statsråden til departementsråden (medrekna for kapittel og postar under departementet sitt arbeidsområde). Spørsmålet frå departementet var om dei ved skifte av politisk leiing må utferde nye fullmaktsskjema. Etter DFØ si vurdering bør ein oppdatere slike fullmaktsskjema ved skifte av statsråd. Vi viste både til statsråden sitt ansvar for å følgje opp løyvingane og til omsynet ved å ha oppdaterte og klare fullmakter internt i departementet.

DFØ har fått fleire spørsmål om den som kontrollerer lønnskøyring/reiser/honorar, kan bruke eSignering i staden for fysisk signatur på lønnsjournalen. eSignering er ei statleg fellesteneste som er forvalta av Digitaliseringsdirektoratet. Vi viser til punkta 5.2.4.2 i føresegnene, Beregning, kontroll og attestasjon, og 5.2.4.3 Bokføring og utbetaling, og krav til transaksjonskontrollar i samband med lønnsutbetalingar. Den enkelte må signere (stadfeste) for den kontrollen som er utført, for å sikre dokumentasjon av at transaksjonskontrollane er gjennomførte. I økonomiregelverket er elektronisk signatur / aktivitetsregistrering og manuell signatur ved transaksjonskontrollar likestilte, jamfør punkt 2.5.1 i føresegnene, Generelt om transaksjonskontroller, tredje avsnitt. Med andre ord kan den som attesterer (signerer) lønnsjournalen, bruke elektronisk signatur i staden for manuell signatur. Kva for elektroniske signaturløysingar dei statlege verksemdene vel å bruke, er ikkje regulert av økonomiregelverket. Men den valde løysinga må vere i samsvar med krav i økonomiregelverket til transaksjonskontrollar og dokumentasjon av desse. Verksemda må oppfylle krava i punkt 4.3.6 i føresegnene, Sikkerhet i økonomisystemet, og krav om oppbevaring og elektronisk tilgjengelegheit i punkt 4.4.9 i føresegnene, Oppbevaring og elektronisk tilgjengelighet, og punkt 4.4.10.2 Regnskapsmateriale som skal oppbevares i 10 år.

Ein annan førespurnad gjaldt ei mogleg løysing for digital godkjenning av bilag for utbetaling av tilskot. Som følgje av koronapandemien og krav om heimekontor blei det innført ein ny mellombels rutine i verksemda. Den mellombelse rutinen blir oppfatta som ei forenkling, og verksemda har eit ønske om å gjere rutinen permanent. Ifølgje rutinen utarbeider sakshandsamar bilaget elektronisk, og bilaget blir oversendt saman med anna bakgrunnsmateriale til relevant leiar med budsjettdisponeringsmakt (BDM) til godkjenning i arkivsystemet til verksemda. Leiaren sin godkjenning følgjer av loggen i arkivsystemet. I svaret vårt informerte DFØ om at arkivsystemet kan tilfredsstille krava i føresegnene for hjelpesystem til økonomisystemet, jamfør punkt 4.3: «Et hjelpesystem produserer eller påvirker innholdet i bokførte transaksjoner og andre regnskapsmessige disposisjoner». Vidare blei det vist til punkt 4.4.4 i føresegnene, Sporbarhet, og at det må vere sporbarheit i arkivsystemet som sikrar informasjon om kven som har godkjent dokumenta. I tillegg skal sporbarheita gjere at bokførte opplysningar enkelt kan følgast frå dokumentasjon i arkivsystemet via spesifikasjonane og fram til pliktig rekneskapsrapportering til statsrekneskapen og i årsrekneskapen. I føresegnene er det òg krav til tryggleik i økonomisystemet.

8.3 Standard kontoplan for statlege verksemder

Vi har fått nokre førespurnadar som gjeld ulike problemstillingar knytte til kontoklasse 6 Annen driftskostnad. Vi har mellom anna teke imot eit spørsmål om val av konto etter standard kontoplan ved kjøp av teknisk bistand til å gjennomføre digitale kurs. Problemstillinga har blitt meir aktuell for verksemda som følgje av koronapandemien og retningslinjer for gjennomføring av kurs. Verksemda spør om utgifter til kjøp av teknisk bistand til gjennomføring av digitale kurs skal førast på konto 673 Kjøp av andre konsulenttjenester, konto 688 Kurs og seminarer for eksterne eller 678 og 679 Kjøp av andre fremmede tjenester. Slik vi ser det, bør teknisk bistand til gjennomføring av kurs førast på konto 678 eller 679 Kjøp av andre fremmede tjenester. Grunnen til dette er at det er kostnadens art som avgjer val av konto, og som medfører at konto 688 Kurs og seminarer for eksterne ikkje er aktuell. DFØ si vurdering er at teknisk bistand til kurs ikkje er ei konsulentteneste, og at denne typen bistand ikkje skal førast på konto 673 Andre konsulenttjenester.

8.4 Årsrekneskap

DFØ har teke imot ein førespurnad om krav til utarbeiding av samanliknbare tal ved vidareføring av verksemd gjennom samanslåingar. Her må ein vurdere om det er snakk om ei reell vidareføring av verksemd der ein av partane er overtakande, eller om realiteten er at det er ei nyoppretta verksemd. Dersom vurderinga er at det er ei vidareføring av verksemd, skal det visast samanliknbare tal i artskontorapporteringa og i notar i årsrekneskapen.

Som ei vidareføring av arbeidet med korleis verksemdene som rapporterer til Svalbardrekneskapen gjennom kapitalkonto 845004, skal presentere dette i sine verksemdsrekneskapar, har DFØ i 2021 samarbeidd med Justis- og beredskapsdepartementet om presentasjon av tilskotet til Svalbardbudsjettet i årsrekneskapen deira. Formålet er å vise tilskotet til Svalbard-budsjettet på kapittel 0480 post 50 i oppstilling av løyvingsrapporteringa og brette ut presentasjonen i note C av beløpa som blir rapporterte på statskonto 845004 Avsetninger til Svalbardregnskapet.

8.5 Statlege rekneskapsstandardar

Ein førespurnad var om grensedraging mellom balanseføring og kostnadsføring om læringsplattform og tilhøyrande e-læringskurs. Her kan vi trekkje ein parallell til utvikling av nettsider. Utvikling av programvare (applikasjon), det vil seie læringsplattforma, tilfredsstiller krava til immateriell eigedel og skal balanseførast. Innhaldet i plattforma, e-læringskursa, er informasjon som blir oppdatert løpande og skal kostnadsførast.

Ein annan førespurnad knytt til grensedraging mellom balanseføring og kostnadsføring gjaldt PC-ar og IKT-utstyr. I samsvar med SRS 17 punkt 20 skal materielle eigedelar som er varige og betydelege, balanseførast. Etter punkt 30 skal slikt utstyr balanseførast som eigne grupper uavhengig av storleiken på beløpte, men kravet til levetid må òg vere oppfylt. Om verksemda meiner at levetida til utstyret er mindre enn tre år, skal utstyret kostnadsførast heilt og fullt.

For leigde bygg har det vore spørsmål om påkostnad av lokale kan balanseførast. Dersom ei verksemd for eiga rekning gjer større endringar i leigde lokale og desse rekneskapsmessig kan klassifiserast som ein påkostnad, så er det dei generelle kriteria for balanseføring som gjeld. Påkostnadar i leigde lokale blir normalt vurdert til å ha ei levetid som svarer til prosentdelen av den gjeldande leigekontrakten som står att. Dersom det står att kort tid av leigekontrakten, men det er stor sannsynlegheit for at leigekontrakten blir forlenga, kan verksemda vurdere å setje levetida tilsvarande lengda på ny leigekontrakt. Vi ser at det i SRS 17 Anleggsmidler ikkje kjem tydeleg fram at punkt 33 og 34 også gjeld for leigde lokale.

Av førespurnadar vi har teke imot knytte til verdsetjing og klassifisering av eigedelar, har vi mellom anna svart på spørsmål om balanseføring av anleggsmidlar som er tekne imot i gåve. Gåve som er gitt i form av likvide, skal balanseførast og inntektsførast i takt med at dei blir forbrukte i verksemda. Når det gjeld kunstverk og museumsgjenstandar gitt som gåve, kan balanseføring unnlatast med den grunngivinga at eigedelane kan vere vanskelege å verdsetje. Når ei verksemd tek imot gåve i form av eigedel til bruk i verksemda, bør det balanseførast som anleggsmiddel dersom krava til balanseføring er oppfylt.

Ei anna problemstilling har vore vederlagsfri overføring av anleggsmiddel frå ei statleg verksemd til ei anna. Her har vi fått spørsmål om både overføring av bygg og nettapplikasjon. Korleis dette skal bokførast, avheng av underliggjande avtale. Om mottakar skal stå som eigar og vere ansvarleg for drift, skal bokføring skje til innkjøpskost. Dokumentasjon av denne verdien blir innhenta frå prosjektrekneskapane til verksemda som har utført prosjektet. Motposten til balanseføringa vil vere forpliktinga Ikke inntektsført bevilgning knyttet til anleggsmidler, konto 215 for ei nettobudsjettert verksemd og konto 1990 for ei bruttobudsjettert verksemd.

Vi har òg fått førespurnad om utrekning av kostnad ved eigenutvikla system. Etter SRS 17 kan verksemda bruke praktiske tilnærmingsmetodar ved tilordning av innkjøpskost. Verksemda må kunne gjere greie for føresetnadane som er lagde til grunn, og det må gjerast ein rimelegheitskontroll av føresetnadane i etterkant.

I tilknyting til SRS 10 Inntekt fra bevilgning, tilskudd og overføringer til virksomheten, samt overføringer til og fra staten har det vore ein førespurnad som gjeld prinsippet om motsett samanstilling og bokføring av forskotsbetalte kostnadar i ei nettobudsjettert verksemd. I tilfelle der verksemda i samsvar med gjeldande føresegner og eventuelle fullmakter kan betale kjøp av varer og tenester på forskot, bør inntektsføring av løyving som finansierer forskotsbetalingane, utsetjast til same periode som kostnadane kjem på. Den rekneskapsmessige løysinga inneber at inntekt frå løyving som blir brukt til forskotsbetalte kostnadar, ikkje skal inntektsførast på utbetalingstidspunktet, men utsetjast til perioden der tilhøyrande utgifter blir kostnadsførte. På innkjøpstidspunktet blir det oppretta ei tilhøyrande fordring som blir redusert på tidspunktet for kostnadsføring. Det er avklart at konto 217 Ikke inntektsført bevilgning (nettobudsjetterte verksemder) og konto 390 Inntekt fra bevilgning kan brukast ved periodisering av inntektsført løyving knytt til forskotsbetalte kostnadar. Ved å bruke konto 217 blir midlane presenterte i balansen på rekneskapslinja Ikke inntektsført bevilgningunder statens kapital i avsnittet Utsatt inntektsføring av bevilging (nettobudsjetterte verksemder). Dersom beløpet er vesentleg, må det presenterast på ei eiga rekneskapslinje, og det må opplysast om i note til årsrekneskapen. Dersom beløpet ikkje blir sett på som vesentleg, er det berre nødvendig å spesifisere i note til årsrekneskapen med ei forklaring av forholdet. Denne problemstillinga er aktuell for nettobudsjetterte verksemder, men ikkje for bruttobudsjetterte verksemder, som har ei forenkla rekneskapsføring av inntekt frå løyving.

Vi har òg fått ein førespurnad som gjeld endring av prinsipp ved bokføring av tilskot. Tidlegare blei tilskot bokførte tett opp til utbetalingstidspunktet, og verksemda ønskte no å bokføre det på vedtakstidspunktet. Dette er ei prinsippendring som etter SRS 3 skal førast direkte mot verksemdskapitalen, og det skal utarbeidast samanliknbare tal. Opplysning om endring av tidspunkt for bokføring skal komme fram i prinsippnoten i tillegg til at verksemda må opplyse om kva prinsipp tilskotsforvaltinga blir bokført etter. Dersom det ikkje er mogleg å gjere ei omarbeiding av samanlikningstal utan for store kostnadar og det heller ikkje er vesentleg for å forstå den økonomiske stillinga til verksemda, kan ein utelate omarbeiding. Det må uansett gjerast ei omarbeiding av inngåande balanse, slik at verknaden av prinsippendringa kan reknast ut, jamfør punkt 4.

Utover dette har DFØ også teke imot ein førespurnad som går på fastsetjing av vesentlegheitsgrenser i verksemdsrekneskapen. Vesentlegheit er definert i SRS 1 punkt 3. Det finst ingen konkrete rettesnorer for vesentlegheit i verksemdsrekneskapen i form av beløp eller prosentar i dei statlege rekneskapsstandardane. Slike vurderingar vil variere frå verksemd til verksemd og må baserast på eigenarten til verksemda. Ved innrekning og måling skal det takast omsyn til både kvantitative og ulike kvalitative faktorar. På enkelte område, som ved lønnsinnrapportering /arbeidsgivaravgift og meirverdiavgift, vil lover og reglar indikere ein nærmast nulltoleranse for feil.

8.6 Mellomverande med statskassen

Det blei i rundskriv R-101 med verknad frå 2020 tydeleggjort kva som skal inngå som del av mellomverande med statskassen. Av dei ulike postane som skal inngå som ein del av mellomverande med statskassen, har vi fått flest spørsmål om definisjonen av prosjekt og andre tidsavgrensa oppgåver. Forskotsinnbetalingar knytte til prosjekt og andre tidsavgrensa oppgåver skal rapporterast til statsrekneskapen som ein del av mellomverande med statskassen.

DFØ sin Regnskapsdivisjon har fått førespurnadar frå kundar om kva dei kan føre mot mellomverande. Det gjeld forhold som ikkje er omtalte i rundskriv R-101, men som verksemdene meiner bør inngå som ein del av mellomverande. Eit eksempel er sal som blir gjort med kredittkort, der inntekta blir ført same dag som salet skjer, mens innbetalinga frå kortselskapet ofte skjer 1–2 verkedagar etter salet. Som følgje av dette oppstår det eit mellomverande med statskassen. Verksemdene som tek i bruk denne praksisen, må be departementet sitt om unntak i samsvar med løyvingsreglementet § 2: «Unntak fra bestemmelsene i bevilgningsreglementet i enkeltsaker krever uttrykkelig vedtak av Stortinget».

8.7 Forvalting av midlar for andre

Vi har svart på ein del førespurnadar knytte til forvalting av midlar for andre. Verksemdene har vore usikre på om situasjonen deira har vore dekt av punkt 3.6.2 Forvaltning av midler for private og internasjonale organisasjoner eller punkt 3.6.5 Forvaltning av ikke-statlige midler. Midlar som blir forvalta etter punkt 3.6.2, skal inngå på oppgjerskontoen til verksemda i Norges Bank, og forpliktinga skal koplast mot mellomverande med statskassen i rapporteringa til statsrekneskapen. Midlar som blir forvalta etter punkt 3.6.5, skal ikkje inngå i oppgjerskontoen til verksemda i Norges Bank, men på ein annan bankkonto i namnet til verksemda. Midlane og forpliktinga knytt til midlane skal heller ikkje inngå i rapporteringa til statsrekneskapen. Sjå ny tolkingsutsegn i kapittel 9.3.

8.8 Felles standardar for bokføring og økonomisystem

Som tidlegare år, har vi fått spørsmål om ulike typar rekneskapsmateriell er oppbevaringspliktig, og om kor lenge ulike typar dokumentasjon skal oppbevarast. Vi har òg svart på spørsmål om ajourhaldsfristen for prosjektrekneskap og om kontoutskrifter ved bruk av innkjøpskonto er tilstrekkeleg dokumentasjon av kjøp.

Når DFØ ikkje kan svare på spørsmål frå statlege verksemder i situasjonar med meir detaljert, men ikkje heilt klar regulering i bokføringsforskrifta, må DFØ be Skatteetaten om hjelp, som er forvaltar av bokføringslova og bokføringsforskrifta. Dette har vore gjort éin gong i 2021. Spørsmålet var om kvittering for kvar enkelt taxitur ville vere oppbevaringspliktig etter bokføringsforskrifta § 5‐5‐1 første og femte ledd. Dette gjaldt situasjonar der verksemda brukte taxikort og fekk månadleg faktura frå taxiselskapet, der alle taxireiser var spesifiserte på kortbrukarane, dato, frå‐ og til-adresse samt klokkeslett. Av første ledd går det fram at kjøpsdokumentet skal vere salsdokumentet seljar har utferda, mens det av femte ledd går fram at kassakvittering skal oppbevarast saman med eventuell annan dokumentasjon. Skatteetaten svarte at kvittering for kvar enkelt taxitur ikkje var oppbevaringspliktig.

8.9 Oppbevaring av rekneskapsinformasjon

Vi fekk eit spørsmål om krav til oppbevaring av ein fakturajournal. Verksemda genererer ei liste (fakturajournal) over verksemder dei har sendt faktura til for innkrevjing av gebyr. Det vil seie at verksemda sender ut fakturaer, og så betaler andre verksemder gebyra tilbake i samsvar med fakturaen. Det er den enkelte fakturaen som er ein dokumentasjon på eit enkeltkjøp. Fakturajournalen er berre ei samla oversikt over fakturaer som er sende ut, mens sjølve gebyrbeløpet for kvar faktura er bokført i rekneskapen. Det er då ikkje krav om oppbevaring av fakturajournalen som eit kontrollspor, fordi kvar enkelt faktura kan kontrollerast i ettertid. Men dersom verksemda berre bokfører ein samlesum for gebyrinntekter for eksempel kvar dag eller kvar veke, då vil fakturajournalen vere ein spesifikasjon av rekneskapsinformasjon som må oppbevarast. Dette er fordi det i økonomiregelverket er krav om kontrollspor, det vil seie at eit samlebeløp skal kunne spesifiserast ved behov. Det skal vere mogleg å finne tilbake til kvart enkelt fakturabeløp som er bokført i rekneskapen, og i dette tilfellet vil fakturajournalen innehalde informasjon om dette. Fakturajournalen er dermed ein bokføringsspesifikasjon (eit kontrollspor) og skal oppbevarast i minst 10 år etter utgangen av rekneskapsåret, jamfør punkt 4.4.10.2 i føresegnene, Regnskapsmateriale som skal oppbevares i 10 år, bokstav c.

8.10 Delegering av fullmakt til nettobudsjettert verksemd

Vi fekk spørsmål om fullmakt til å inngå leigeavtalar og avtalar om kjøp av tenester utover budsjettåret kan delegerast til nettobudsjetterte verksemder. Stortinget kan med løyvingsvedtak i statsbudsjettet gi fullmakt til å nettobudsjettere ei verksemd, noko som inneber eit unntak frå bruttoprinsippet, jamfør løyvingsreglementet § 3 fjerde ledd.

Løyvingsreglementet § 6 første ledd slår fast at staten berre kan dra på seg forpliktingar for framtidige budsjettår når Stortinget har gitt særskilt samtykke. Det er ingen unntak i denne føresegna ut frå om verksemda er brutto- eller nettobudsjettert.

Fullmakta i rundskriv R-110 punkt 2.3 gir departementa fullmakt til å samtykke i at det likevel kan inngåast leigeavtalar og avtalar om kjøp av tenester utover budsjettåret på gitte vilkår, jamfør løyvingsreglementet § 6 andre ledd. Denne fullmakta gir den underliggjande verksemda fullmakt til å inngå leigeavtalar og avtalar om kjøp av tenester utover budsjettåret, og som potensielt strekkjer seg over fleire år.

Dei to fullmaktene gjeld to ulike føresegner i løyvingsreglementet. Fullmakta til å fråvike bruttoprinsippet etter § 3 fjerde ledd inneber ikkje at verksemda samtidig får fullmakt til å fråvike § 6 første ledd og på det grunnlaget kan forplikte staten for framtidige budsjettår. Slik vi ser det, er det derfor nødvendig å gi fullmakt etter rundskriv R-110 punkt 2.3 også til nettobudsjetterte verksemder (dersom verksemdene har behov for å inngå leigeavtalar og avtalar om kjøp av tenester utover budsjettåret).

8.11 Nettoføringsordninga for meirverdiavgift

Innanfor nettoføringsordninga kan det vere vanskeleg for eksempel å definere kva utgifter knytte til bygg og anlegg som er vedlikehald, kva som er påkostnadar eller løpande vedlikehald. Vi har erfart at det er verksemda sjølv som må gjere vurderinga av kva type utgift dei har, og om ho dermed er innanfor eller utanfor nettoføringsordninga, jamfør rundskriv R-116. Ein førespurnad gjaldt eit spørsmål om kostnadar til ei ombygging er innanfor eller utanfor nettoføringsordninga. Vi vurderte det slik at å dele eit kontor i to mindre kontor fell under omgrepet påkostnadar, ettersom det gir bygget ein auka funksjonalitet. Tilsvarande meiner vi at ombygging frå cellekontor til kontorlandskap er ein påkostnad. Det er fordi bygget vil kunne brukast av fleire og på ein annan måte etter ombygginga enn før ombygginga. Desse kostnadane var derfor å rekne som påkostnadar og vil vere utanfor nettoføringsordninga.

Ein annan førespurnad gjaldt eit innkjøp til bruk i verksemda og der betalt meirverdiavgift blei bokført på nettoføringsordninga. Etter nokre år ønskte verksemda å selje varene vidare. Verksemda må følgje meirverdiavgiftsregelverket for salet fordi verksemda har meirverdiavgiftspliktig omsetning. Skal verksemda då ompostere (eller korrigere) meirverdiavgifta som blei bokført og rapportert på nettoføringsordninga, slik at inngåande meirverdiavgift inngår i den ordinære meirverdiavgiftsomsetningen? Svaret er nei. Det er fordi at på tidspunktet for kjøpet var dette innanfor nettoføringsordninga, og ikkje omfatta av meirverdiavgiftsregelverket. På salstidspunktet er det likevel slik at salet fell innanfor meirverdiavgiftsregelverket. Sjølv om det på salstidspunktet fell innanfor meirverdiavgiftsregelverket, tilseier ikkje det at verksemda må ompostere i ettertid fordi nettoføringsordninga og meirverdiavgiftsregelverket er to forskjellige og uavhengige regelverk.

Oppdatert: 22. januar 2023

DFØ-rapport 2022:3 DFØs forvaltning av økonomiregelverket i 2021

Skriv ut / lag PDF

1. Om forvalting av økonomiregelverket

Om DFØ

Om denne rapporten

2. Unntakssøknadar

2.1 Unntakssøknadar tekne imot og handsama i 2021

3. Førespurnadar frå statlege verksemder

3.1 Førespurnadar tekne imot og handsama i 2021

Førespurnadar om etatsstyring

Førespurnadar om verksemdsstyring 

Førespurnadar om transaksjonskontrollar

Førespurnadar om standard kontoplan

Førespurnadar om statlege rekneskapsstandardar (SRS)

Førespurnadar om årsrekneskap

Førespurnadar om mellomverande med statskassen

Felles standardar for bokføring og økonomisystem

Førespurnadar om oppbevaring av rekneskapsmateriale

Førespurnadar om tilskot

4. Tolkingsutsegner

5. Andre tiltak og erfaringar

5.1 Regelverksutvikling i 2021

5.1.1 Føresegnene og tre rundskriv er oppdaterte

Oppdatering av føresegnene og rundskriv R-114 som følgje av obligatorisk SRS

Rundskriv R-102 er oppdatert med endringar og gjeld frå 1. januar 2022.

Oppdatering av rundskriv R-118 som følgje av omlegginga av pensjonspremiemodellen.

5.1.2 Vurdering av tiltak for einsarta rapportering av artskonto for gebyrinntekter

5.2 Nokre erfaringar frå regelverksforvaltinga

5.2.1 Vurdering av innhald i årsrekneskap for kontantrapporterande verksemder

5.2.2 Omorganisering av statlege verksemder

5.2.3 Etats- og verksemdsstyring må tilpassast eigenart, risiko og vesentlegheit

5.3 Innhenting av kunnskapsgrunnlag

5.3.1 Forhold av gjennomgåande karakter i Riksrevisjonen sitt Dokument 1 for 2020

Hovudfunn i Dokument 1 for 2020

5.3.2 Innrapportert bruk av rekneskapsprinsipp

5.3.3 Kartlegging av korleis tilskot blir bokførte

5.3.4 Samarbeid med brukarane når vi lagar rettleiing på styringsområdet

5.3.5 Gjennomgang av rettleiingsmateriell på tilskotsområdet

5.4 Kompetansetenester

5.4.1 Rettleiingsmateriell på nett

5.4.2 Webinar og faglege nettverk

Statleg styring

Statleg rekneskapsføring

Nettverk for tilskot

5.5 Forvalting og tilgjengeleggjering av informasjon

5.5.1 Samarbeidsprosjektet Digitilskudd

5.5.2 Forvaltingsløysinga 

5.6 Tiltak som følgje av koronapandemien

Oppdatering av rundskriv R-100

Anna

Fotnoter

6. Strategisk viktige enkeltoppgåver i 2022

6.1 Regelverksforvalting

Fleirårig plan for regelverksutvikling

6.2 Statleg rekneskapsføring

Standard kontoplan

Statlege rekneskapsstandardar (SRS)

Vurdere konsekvensar av at truleg så godt som alle statlege verksemder er bokføringspliktige etter bokføringslova

6.3 Styringsområdet

Bidra med kunnskap om kva vurderingar som må liggje til grunn for tilpassing av styring etter eigenart, risiko og vesentlegheit.

Tenester og rettleiing må rettast inn mot den praktiske kvardagen

6.4 Tilskotsområdet

Digitilskudd

Følgje opp tiltak frå kartlegging av rettleiingstilbodet

7. DFØ si vurdering av unntakssøknadane handsama i 2021

7.1 Unntak frå konsernkontoordninga

Søknad om unntak for å opprette valutakontoar – innvilga

Søknad om unntak for å ha bankkonto utanfor konsernkontoordninga – innvilga

To unntakssøknadar blei ikkje innvilga fordi det ikkje var behov for unntak

Søknad om unntak for å opprette ein valutakonto

Søknad om unntak for bruk av kontantkort

7.2 Unntak frå krav til transaksjonskontrollar 

Søknad om unntak for å delegere og utøve budsjettdisponeringsmakt – innvilga

7.3 Unntak frå organisering av økonomioppgåver

Søknad om unntak for forskotsbetaling og unntak frå hovudmodellane for organisering av økonomioppgåve – eitt unntak innvilga, eitt unntak ikkje innvilga

7.4 Unntak frå krav til årsrekneskap

Søknad om unntak frå oppstilling av artskontorapporteringa for å leggje til ei ny overskrift – innvilga

For å gi betre informasjon om belastingsfullmakter gitt på inntektskapittel blir det søkt om å vidareføre unntak for å kunne bruke hjelpekolonnar ved oppstilling av løyvingsrapporteringa – innvilga

7.5 Unntak frå krav til årsrapport

Søknad om unntak for å utarbeide ein eigen årsrapport, og frå frist for oversending av årsrapport til departementet – to unntak innvilga

Søknad om unntak frå føresegnene om innhald i årsrapport for 2020 – innvilga

7.5.1 Unntak frå standard kontoplan for statlege verksemder

Søknad om vidareføring av dagens praksis med ein forenkla kontoplan – innvilga

7.6 Unntak som følgje av organisatorisk samanslåing

Forvalting av garantiordningar – fem unntak vidareført

Valutakonto – eitt unntak innvilga

Betalingsoppdrag og funksjonalitet i økonomisystemet – tre unntak vidareførte

SRS 1 Oppstillingsplaner – eitt unntak vidareført

Nytt unntak for garantiforvalting – eitt unntak innvilga

8. Enkelte førespurnadar grupperte etter tema

8.1 Verksemdsstyring og etatsstyring

8.2 Transaksjonskontrollar

8.3 Standard kontoplan for statlege verksemder

8.4 Årsrekneskap

8.5 Statlege rekneskapsstandardar

8.6 Mellomverande med statskassen

8.7 Forvalting av midlar for andre

8.8 Felles standardar for bokføring og økonomisystem

8.9 Oppbevaring av rekneskapsinformasjon

8.10 Delegering av fullmakt til nettobudsjettert verksemd

8.11 Nettoføringsordninga for meirverdiavgift

9. Nye tolkingsutsegner

9.1 Tolkingsutsegner om årsrekneskap

1. Fullstendigheitsprinsippet ved utarbeiding av årsrekneskapen for kontantrapporterande verksemder

Kva fullstendigheitsprinsippet har å seie for innhaldet i oppstilling løyvingsrapportering og oppstilling artskontorapportering

Kva fullstendigheitsprinsippet har å seie for innhaldet i noten om samanhengen mellom avrekning med statskassen og mellomverande med statskassen, note 8.

2. Innhaldet i den grunnleggjande bokføringsføresetnaden om fullstendigheit (årsrekneskapen for kontantrapporterande verksemder)

3. Innhaldet i den grunnleggjande bokføringsføresetnaden om nøyaktigheit (årsrekneskapen for kontantrapporterande verksemder)

4. Kravet om at årsrekneskapen skal gi eit dekkande bilete (årsrekneskapen for kontantrapporterande verksemder)

9.2 Tolkingsutsegn om bokføring av tilskot

9.3 Tolkingsutsegn om verksemd som har koordinatorfunksjon i prosjekt

9.4 Tolkingsutsegn om transaksjonskontroll

Fant du det du lette etter?

Nei

Det beklager vi!

Tilbakemeldingen din er anonym og vil ikke bli besvart. Vi bruker den til å forbedre nettsidene. Hvis du vil ha svar fra oss, ta kontakt på telefon, e-post eller kundesenter på nett.